AI en Strategie: wat moet de commissaris weten?
De sessie begon met een duidelijke boodschap: AI is geen hype, maar een structureel thema dat commissarissen actief moeten agenderen. De technologie ontwikkelt zich razendsnel, en de implicaties voor toezicht, strategie en bedrijfsvoering zijn groot. Daarom werd gekozen voor een dialoog tussen twee experts: Coen de Vuijst, Managing Partner bij Oliver Wyman en docent in commissarisschap, en Jelle de Jong, oprichter van Lectio Analytics en specialist in datagedreven besluitvorming.
Beide sprekers benadrukten dat AI zich in twee richtingen ontwikkelt: enerzijds een ethisch-strategische discussie over de rol van AI in de samenleving en de risico’s van singulariteit, anderzijds een praktische benadering waarin AI concrete processen en bedrijfsmodellen beïnvloedt.
AI in de praktijk: tastbare toepassingen en strategische vragen
De impact van AI is inmiddels zichtbaar in diverse sectoren. In de zorg verhoogt AI de nauwkeurigheid van medische diagnoses, zoals bij diabetesdetectie via oogscans. In marketing en productontwikkeling worden digitale tweelingen ingezet om kosten te reduceren en processen te versnellen. Ook in de financiële dienstverlening en consultancy is AI niet meer weg te denken: van realtime klantadvies tot het bouwen van applicaties zonder programmeerkennis.
Toch is de adoptie ongelijk verdeeld. Veel bedrijven blijven achter, vaak door gebrek aan kennis, datahygiëne of strategische visie. Coen de Vuijst benadrukte dat AI niet alleen processen verandert, maar ook de structuur van organisaties: “Onze piramide van één op vijf partners staf verschuift mogelijk naar één op twee. Dat heeft grote gevolgen voor talentontwikkeling en businessmodellen.”
Beperkingen, risico’s en governance
Naast kansen kwamen ook de beperkingen van AI aan bod. Jelle wees op het probabilistische karakter van large language models, die fouten kunnen maken en gevoelig zijn voor bias. Ook dataveiligheid en energieverbruik zijn aandachtspunten. “Het is niet voor niets dat techbedrijven nu kleine kerncentrales overwegen om hun modellen te draaien,” aldus Jelle.
De sprekers benadrukten het belang van menselijk toezicht – de zogeheten Kent Tower-benadering – waarbij AI wordt ingezet als ondersteuning, niet als vervanging. In sectoren als zorg en onderwijs blijkt deze hybride aanpak het meest effectief.
De rol van de commissaris: van toeschouwer naar regisseur
Wat kunnen commissarissen concreet doen? Coen stelde een heldere roadmap voor:
- Begin met datahygiëne: zonder betrouwbare data is AI niet effectief.
- Zorg voor een veilige infrastructuur en duidelijke richtlijnen.
- Stimuleer kennisopbouw bij alle medewerkers.
- Start met kleine toepassingen om ervaring op te doen.
- Verken vervolgens strategische mogelijkheden voor transformatie.
Jelle sloot af met een persoonlijke anekdote en een treffende uitspraak: “Wie het gemak niet zoekt, is lui.” Zijn oproep aan commissarissen was helder: verdiep je in AI, luister podcasts, lees boeken, en stel jezelf de vraag: hoe gekwalificeerd zijn wij om hierover toezicht te houden?
Tot slot
De sessie bood een waardevolle mix van strategisch inzicht, praktijkvoorbeelden en reflectie op de rol van toezicht. AI is geen toekomstmuziek, maar een actuele realiteit die vraagt om betrokkenheid, nieuwsgierigheid en actie. Commissarissen doen er goed aan zich voor te bereiden, de toekomst wacht niet.
Voor meer informatie over ons wekelijks actualiteitenprogramma GoedeMorgenCommissaris zie hier.